Księżna Ludmiła

Jedna z najważniejszych kobiet w historii Górnego Śląska. Przodkini wszystkich panujących dziś w Europie monarchów. Kochająca żona i dobrodziejka. Nie ma o niej zbyt wielu informacji. Wiadomo, że była księżniczką. Postacią, której życiorysem dziś się zajmiemy, jest Ludmiła, żona Mieszka Plątonogiego, pierwsza księżna raciborska i opolska.

Ludmiła z ubieranki

Źródła historyczne nie zawierają zbyt wielu informacji o Ludmile. Najprawdopodobniej była morawską księżniczką, córką Ottona III, księcia ołomunieckiego, i Durancji, zapewne córki wielkiego księcia kijowskiego Mścisława I. Jej rodzeństwem byliby w tym przypadku Swatawa, Włodzimierz, Brzetysław, Eufemia, Jadwiga i Maria. Nie można wykluczyć, iż pochodziła z pozamałżeńskiego związku ojca.

Mogła być także córką księcia czeskiego Sobiesława i Adelajdy. W tym przypadku jej rodzeństwem byliby Władysław, Maria, Sobiesław, Oldrzych i Wacław. Być może i tym razem pochodziła z pozamałżeńskiego związku ojca. Trzecia hipoteza brzmi, iż pierwsza księżna raciborska i opolska to córka Konrada II Znojemskiego i Marii serbskiej, siostrą Ernesta, Konrada i Heleny, a zatem szwagierka Kazimierza Sprawiedliwego. Ewentualnie i w tym przypadku była owocem nieślubnego związku. Istnieje także czwarta hipoteza. Według niej Ludmiła to córka innego księcia ołomunieckiego, Włodzimierza. Tego samego, który według pierwszej z hipotez był jej bratem.

Przed rokiem 1179 poślubiła księcia raciborskiego Mieszka Plątonogiego. Para książęca była szczęśliwym małżeństwem miała pięcioro dzieci, najstarszy był urodzony w roku 1180 syn Kazimierz, a po nim cztery córki: Agnieszka, imienniczka matki Ludmiła, Eufrozyna i Ryksa. Małżeństwo było szczęśliwe. Teściami Ludmiły byli nieżyjący już wówczas Władysław Wygnaniec i Agnieszka Babenberg. W 1201 została księżną opolską. Być może przeżyła trzy starsze córki.

Klasztor w Czarnowąsach

Wspólnie z mężem Ludmiła ufundowała pomiędzy latami 1203-1207, najpóźniej przed rokiem 1211 klasztor premonstratensek (norbertanek) w Rybniku. Później przeniesiono go do podopolskich Czarnowąsów. Obdarowała nowy klasztor dochodami z kaplicy i karczem w Rybniku oraz siedmioma posiadłościami. Rola jej męża w fundacji była zaś spowodowana ówczesną prawną sytuacją kobiet, nie mogących czynić takich zamierzeń bez zgody męża. Na samodzielną inicjatywę Ludmiły wskazują dokumenty jedynego syna pary książęcej, Kazimierza, i księcia wrocławskiego Henryka Brodatego oraz nazwanie Ludmiły prima fundatrix huius loci w klasztornym nekrologu. Norbert Mika zauważył jednakże, iż fundacja klasztoru w leżącym nad rzeką Nacyną Rybniku była wspólną inicjatywą małżonków.

W sierpniu 1210, kiedy to jej mąż zajął gród na Wawelu została księżną krakowską. Nie wiadomo, czy przebywała z mężem w Krakowie, czy też została w Raciborzu.

Zmarła 20 października po 1210 w Raciborzu lub Opolu, ewentualnie w Krakowie. Mogła owdowieć 16 maja 1211. Jej następczynią została jej synowa Wiola. Nie wiadomo, gdzie została pochowana.

Mieszko i Ludmiła z ubieranki

Księżna Ludmiła pojawia się w legendzie o powstaniu miasta Orłowa. Otóż, pewnego razu książę Mieszko wraz z będącą w zaawansowanej ciąży żoną i drużyną wybrali się na polowanie. Drużyna książęca spłoszyła orła, który to upuścił swoją zdobycz. Ludmiła tak bardzo się przestraszyła, że zaczęła rodzić i urodziła syna.

Pomimo iż nie posiadamy zbyt wielu informacji o Ludmile, warto o niej pamiętać. Odegrała ważną rolę w historii regionu, choć znamy zaledwie jedno jej osiągnięcie. Jest to jedna z postaci, dzięki której możemy być dumni ze swej małej ojczyzny- Górnego Śląska.